Marmara zelzelesi 17 Ağustos 1999 yılında, saat 03:02’de meydana geldi. Merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük ilçesi olan ve 45 saniye süren sarsıntıda Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce’de 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı. 17 Ağustos Marmara Depremi’nin 23. yıldönümü münasebetiyle, sarsıntıda hayatını kaybeden vatandaşlar anılıyor. 17 Ağustos zelzelesi devrinde çekilen fotoğraflar meydana gelen sarsıntının müthişliğini gözler önüne seriyor.
16 Ağustos’u 17 Ağustos’a bağlayan gece meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki büyük sarsıntının acıları unutulmadı. Gece yarısı yaşanan ve 45 saniye süren Marmara Zelzelesi; Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce’de yıkıma neden oldu. Sarsıntıda ölen ve yaralananların yanı sıra 5 bin 840 kişi de kayboldu.
17 AĞUSTOS ZELZELESİ İLE NELER YAŞANDI?
Resmi sayılara nazaran zelzelede 18 bin 373 kişi hayatını kaybetti, 48 bin 901 kişi de yaralandı. 5 bin 840 kişi de kayboldu. Tekrar resmi sayılara nazaran Avcılar’da 976 kişi hayatını yitirdi. İlçede ortadan geçen 23 yıla karşın orta riskli olarak gösteren 354 bina, hasar durumunu ve muhtemel zelzelede yıkılma ihtimalini koruyor.
TÜRKİYE TARİHİNİN İKİNCİ EN BÜYÜK DEPREMİ
23 yıl evvel 16 Ağustos’u 17 Ağustos’a bağlayan gece, saat 03:02’de meydana gelen 7.4 büyüklüğündeki sarsıntı, Türkiye tarihinin en büyük ikinci sarsıntısı olarak kayıtlara geçti. Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın kırılmasıyla meydana gelen sarsıntı; İstanbul, Bolu, Bursa, Eskişehir, Kocaeli, Sakarya ve Yalova’da büyük can ve mal kaybına neden oldu. Sarsıntı sonrası Kanal D Haber grubu helikopterle İstanbul’un Avcılar ilçesinin üzerinde uçtu, yıkımın boyutunu gözler önüne serdi.
FOTO: AA
PEŞ PEŞE TELSİZ ANONSLARI
Deprem gecesi Kocaeli Emniyet Müdürlüğü gruplarının yaptığı konuşmalar felaketin boyutunu gözler önüne seriyor. Vilayet genelinin çabucak hemen her mahallesinden anons eden gruplar yıkılan binaların olduğunu ‘155 Haber Merkezi’ne bildiriyor.
Ekipler yıkılan binaların olduğunu anons ederken, altında kalanların olduğunu ve çığlıkların geldiğini de söz ediyor. Devrin Kocaeli Valisi Memduh Oğuz bir müddet sonra telsiz konuşmalarına girerek emniyet müdürlüğünün durumunu soruyor. Gruplar ise binada küçük hasarın olduğunu, kendilerinin dışarıda bulunduğunu tabir ediyor.
Deprem gecesi polis telsizlerinde yaşanan diyaloglar şöyle:
– Merkez sarsıntı oluyor
– Anlaşıldı dikkatli olun
– Merkez sakin olsun. İlçeler dahil, rastgele bir hasar, kayıp var mı tespit ettirelim
– Burada ışıklar gitti
– Merkez 60 Evler’de acayip sarsıntı oldu
– Anlaşıldı. Doğrudur dikkatli olun
– Adliye lojmanlarının batı tarafında bina tam yıkıldı
– Karakolun yan tarafında 4 katlı bina eksiksiz yıkıldı
– Merkez itfaiyeye bilgi verelim, faaliyete geçsinler. Tüm görevlilerimizi vazifeye çağırın
– Benzinliğin bahçesindeki 4-5 katlı bina büsbütün çöktü
– Terminal yanındaki bina büsbütün çöktü. 5-10 kişi altında kaldı, inlemeler var. Biz yardım ediyoruz lakin büsbütün enkazın altındalar
– İGSAŞ sitelerinde 5 katlı bina önümde çökük duruyor
– Merkez terminalde elektrikler kesik, kısmen yıkıklar mevcut, biz dışarıdayız
– NATO ve Denizciler Caddesi’nde kimi binalarda çökme var
– Anlaşıldı art tarafta bina çöktü. Lojmanların oraya ambulans gelsin. Burada yaralılar var
– Vali Memduh Oğuz: Müdüriyet binasının durumu nedir
– Küçük çapta hasarlar mevcut. Hepimiz binayı boşalttık, emniyet müdürlüğümüzde rastgele bir can kaybı yok sayın valim
– Terminalin art tarafında bayan sıkışmış yardım istiyor
– Merkez tekrar sarsıntı oluyor
FOTO: AA
200 BİN KİŞİ EVSİZ KALDI
Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin yıkıldığı sarsıntıdan 16 milyona yakın kişi değişik seviyelerde etkilendi, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar tespit edildi.
FOTO: AA
KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ BAŞLATTI
Depremde İstanbul’da 454 kişi hayatını yitirirken Yalova, Düzce ve Gölcük’ten kentteki hastanelere getirilen yaralılardan hayatını kaybedenlerle bu sayı 981’e çıktı.
İstanbul’da 1880 kişinin yaralandığı sarsıntıda 41 bine yakın konut ve iş yerinde hasar oluştu, 18 bin 162 konut orta ve ağır şiddetteki hasar yüzünden oturulamaz hale geldi.
Kentte ayrıyeten 3 bin 171 okuldan 820’si hasar gördü. Bunların 118’i orta, 13’ü ağır hasarlı olarak belirlendi. İstanbul’daki 10 bine yakın kamu binasının 1137’sinde az, 387’sinde orta, 37’sinde ise ağır hasar oluştu.
FOTO: AA
İstanbul’da zelzeleden en çok ziyan gören yer Avcılar oldu. İlçede 270 kişi hayatını kaybederken yüzlerce kişi de yaralandı. 1823 konut ve 326 iş yerinin yıkıldığı ya da ağır hasar gördüğü ilçede, 5 bin 106 konut ve 872 iş yerinde orta hasar, 3 bin 685 konut ve 461 iş yerinde hafif hasar meydana geldi.
Bakanlıklar ile TOKİ ve öteki kurumların iş birliğinde yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarıyla zelzelenin yaraları büyük oranda sarıldı. TOKİ, belediye ve özel bölüm tarafından yıkımın yaşandığı kentlerde, sarsıntı yönetmeliğine uygun binlerce yeni konut inşa edildi.
Başta okullar ve hastaneler üzere kamu binaları olmak üzere hafif hasarlı binalar sarsıntıya karşı güçlendirildi.
FOTO: AA
KOCAELİ’DE SARSINTININ İZLERİ SİLİNDİ
Binlerce insanın ömrünü yitirdiği, konut ve iş yerinin yıkıldığı Kocaeli’de, sarsıntının akabinde facianın acı izleri ortadan kaldırıldı. Sarsıntıda en ağır yıkımın yaşandığı kentte zelzele yönetmeliğine uygun binlerce konut inşa edildi.
Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Gölcük, Körfez ve İzmit başta olmak üzere birçok ilçede yeni projeler hayata geçiriliyor.
Bu kapsamda yapı stoku açısından en riskli bölgelerden biri olan Cedit Mahallesi’nde başlatılan “Yerinde Kentsel Dönüşüm Projesi” ile 1105 hak sahibinin konutları tekrar yapılacak.
FOTO: AA
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesince finanse edilen projede, 494 binada oturan hak sahiplerinin tahliye edilmesiyle yıkım çalışmaları yapıldı.
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Gebze Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı iş birliğinde hazırlanan “Kocaeli İli Afet Ziyanlarının Azaltılmasında Akıllı Kent Uygulaması Projesi” kapsamında “acil müdahale” ve “erken uyarı” sistemi kurulması için çalışmalar devam ediyor.
Yine kentin farklı noktalarına kurulan 41 sarsıntı kayıt istasyonundan elde edilen datalarla sarsıntı haritaları ve master planlar hazırlanıyor, riskli alanlar izleniyor.
FOTO: AA
SAKARYA’DA YATAY KENTLEŞME
Depremin en çok etkilediği ikinci vilayet olan Sakarya da kentsel dönüşüm ve öteki çalışmalarla sarsıntının izlerini sildi.
Afet sonrası başlatılan çalışmalarla 15 Temmuz Mescitli, Korucuk ve Karaman mahallelerinde Valilik ve başka resmi kurumların da içerisinde bulunduğu “yeni yerleşim bölgesi” oluşturuldu.
TOKİ tarafından sarsıntı yönetmeliğine uygun konutlar inşa edilirken Büyükşehir Belediyesi de Yenikent Park, Yenikent Kültür Merkezi ve Korucuk Park üzere toplumsal donatı alanlarını kente kazandırdı.
FOTO:AA
Sakarya’da muhtemel sarsıntıları en az kayıpla atlatabilmek için “yatay kentleşme modeli” kararlılıkla uygulanmaya devam ediliyor. Model sayesinde çok katlı binalara ruhsat verilmezken kent sakinleri zelzele yönetmeliğine uygun konutlarda itimatla ömürlerini sürdürüyor.
Sanayi ve tarım alanındaki yatırımlarıyla isminden kelam ettiren Sakarya, kentsel dönüşümde de Türkiye’ye örnek oluyor. Bu kapsamda Erenler ilçesine bağlı Yenimahalle ve Küpçüler mahallelerinde 666 dönüm alanda 9 etaptan oluşan “Erenler Belediyesi Kentsel Dönüşüm Projesi” hayata geçirildi.
Yıkılanların yerine yapılan konutlar hak sahiplerine verilirken belediye bütçesiyle etap etap gerçekleşen projede çalışmalar devam ediyor.
Büyükşehir Belediyesi, mümkün afetlere hazırlıklı olunması gayesiyle kente Afet Uyum Merkezi (AKOM) de kazandırdı. AKOM, mümkün afet durumunda kriz merkezi olarak hizmet sunacak. AA