Enerji uzmanı Javier Blas, Bloomberg’de kaleme aldığı yazıda Avrupa’daki güç krizinin göründüğünden çok daha makûs bir noktaya evrilebileceğine ait ihtarda bulundu.
Söz konusu yazıya nazaran piyasalar, arz sorunlarının ve yüksek fiyatların 2024’e kadar sürmesini bekliyor.
Blas, doğalgaz fiyatlarının halihazırda Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesiyle martta çıktığı tüm vakitlerin en yüksek düzeyinin altında süreç gördüğünü belirtti. Fakat doğalgaz datalarına ayrıntılı bakıldığında Blas’a nazaran savaşın beklenenden çok daha derin ve uzun periyodik tesirleri olabilir.
‘TEHLİKE ÇANLARI ÇALIYOR’
Enerji uzmanı krizin kısa müddetli tesirleri üzerinden yine fiyatlanan gaz piyasasının 2023 kışı ve 2024 için çok seviyede tehlike çanları çaldığını söyledi.
Son birkaç gün içinde, tüm Avrupa gaz fiyatı eğrisi çok daha yüksek bir düzeyde yine fiyatlandı. Blas’a nazaran fiyat eğrisindeki kayma geçen ay gaz piyasasının en dikkate paha gelişimi olsa da Avrupa başşehirlerinde gereğince dikkat çekmedi.
Ancak maliyeti üstlendiği için sanayi durumun son derece farkında.
Blas bir Alman imalatçısının martta, 2023’ün tamamı için gazı megavat saat başına 80 eurodan alabileceğini fakat artık fiyat riskinden korunmak için 145 euro üzere rekor bir seviyede ödeme yapmak zorunda olduğunu belirtti.
‘ŞİRKETLER VE BİREYLER AĞIR BEDEL ÖDÜYOR’
Şirketler kadar bireylerin de değerli bir bedel ödediğini vurgulayan Blas, piyasa danışmanlık şirketi Cornwall Insight’ın, Birleşik Krallık’ta hanelerin gaz ve elektrik faturaları için ekimden itibaren yılda 3 bin 244 sterlin ödeme yapacağı varsayımına yer verdi. Bu yaklaşık yüzde 65’lik bir artış manasına geliyor.
Yeniden fiyatlama yapılmadan evvel Birleşik Krallık’taki güç danışmanları daha düşük bir artış bekliyordu.
Rusya’nın, Kuzey Akım-1 üzerinden Almanya’ya gaz arzını kesmesinin akabinde Avrupa için gösterge fiyat olan Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TFF’de süreç gören gaz kontrat fiyatı bir ayda iki katına çıkarak 175 euroya yükseldi.
Ancak yeniden de spot gaz fiyatları savaşın birinci günlerinde belirlenen 227 euroluk rekor seviyenin yüzde 30 altında seyrediyor. Blas bunun kaygı verse de şimdi alarma geçirmediğini söyledi. Güç uzmanı, marttaki berbat piyasa şartlarından sonra siyaset yapıcıların tam da bu nedenle paniğe kapılmadığını belirtti.
‘PİYASA MOSKOVA TEHLİKESİNE İKNA OLDU’
Verilere daha yakından bakmayı öneren Blas spot gaz fiyatlarının yaklaşık 185 euroya yükseldiği 5 Mart’ta, Aralık 2022’deki teslimat için yapılan kontratın sırf yaklaşık 155 euroya yükseldiğine dikkat çekti. Spot fiyatın biraz daha düşük olduğu geçen haftaysa aralık kontratı yaklaşık 195 eurodan süreç gördü.
Enerji uzmanına nazaran Rusya’nın Avrupa doğalgaz arzını manipüle ettiği bir yılda, piyasa nihayet Moskova’nın bunu yapmayı tahminen de daha ağır bir formda sürdüreceğine ikna oldu.
Rusya’nın bakım çalışmaları nedeniyle Kuzey Akım-1’den doğalgaz akışını 11-21 Temmuz ortasında durdurması nedeniyle birinci test önümüzdeki iki hafta içinde gelecek.
‘RUSYA BASKI KOZUNU ELİNDE TUTACAK’
Berlin, Moskova’nın sınırı büsbütün kapalı tutmak için mazeret bulacağından ve Almanya’ya gaz arzını büsbütün keseceğinden endişeleniyor. Blas, Almanya’nın bu kaygısında haklı olsa da Rusya’nın daha farklı bir strateji izleyebileceğine dikkat çekiyor.
Enerji uzmanına nazaran Rusya’nın, baskısını sürdürmek için sevkıyatları büsbütün durdurmak yerine az ölçüde da olsa akışları devam ettirmesi daha mümkün.
Goldman Sachs’ın değerlendirmesini hatırlatan Blas, arzın kesilmesi durumunda Gazprom’un elde ettiği yararların da ziyan göreceğini söyledi.
Moskova’nın muhtemelen kıştan çabucak evvel Alman iktisadını dize getirmek için musluğu büsbütün kapatabileceğini vurgulayan Blas, piyasanın bunu şimdi fiyatlamadığını tabir etti.