Türkiye, Batılı ülkeler ve Birleşmiş Milletler (BM), Cilvegözü Hudut Kapısı üzerinden Suriye’ye milletlerarası insani yardımların gönderildiği düzeneğin yenilenmesi davetinde bulundu.
BM Güvenlik Kurulu toplantısında konuşan Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Feridun Sinirlioğlu, insani krizin uzamasından ve artan gereksinimlerden ötürü hayat kurtaran insani yardımların sağlanmasına devam edilmesinin kritik ehemmiyet taşıdığını söyledi.
Sinirlioğlu, “Sınır ötesi yardım sistemi, Suriye’nin kuzeybatısında yaşayan milyonlarca insan için sağlam bir insani yardım çizgisi olduğunu kanıtladı. Bu, fiziki yardımın ötesinde eğitim, müdafaa ve sıhhat hizmetlerinde kritik takviye de içeriyor.” dedi.
Sınır ötesi yardım düzeneğinin ölçeği, kapsamı ve aktifliği bakımından hiçbir karşılığı ve ikamesi olmadığını belirten Sinirlioğlu, “Burada bâtın bir gaye kelam konusu değil. Maksat, bu yardıma muhtaç hayatları kurtarmaktan diğer bir şey değil.” diye konuştu.
BM Güvenlik Kurulu’nda yardım sisteminin yenilenmesi için hazırlanan tasarının sunucuları Norveç ve İrlanda ismine konuşan İrlanda’nın BM Daimi Temsilcisi Fergal Mythen da tüm erişim kanallarının daima olarak ulaşılabilir olması davetinde bulundu.
Mythen, Suriye’de rejim denetiminden ülkenin öbür bölgelerine gönderilen yardımların sayı ve ölçüsü artsa da hudut ötesi yardımlar kadar şimdi tesirli olmadığını aktararak, “İhtiyaç sahibi milyonlarca Suriyeliye besin, barınak, yıkanma, müdafaa, aşı ve kritik tıbbi hizmetler sağlayan hudut ötesi yardım sistemi vazgeçilmez olmaya devam ediyor.” formunda konuştu.
ABD’nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Robert Wood ise BM’nin hudut ötesi yardım sisteminin dünyadaki en inançlı ve şeffaf operasyonlardan biri olduğunu lisana getirerek, “Sınır ötesi yardımın yerini hiçbir şey tutamaz.” tabirlerini kullandı.
BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Martin Griffiths, sosyoekonomik bozulmanın krizin başlangıcından bu yana en makûs durumda olduğunu belirtti, insani yardım sistemini sürdürmenin ehemmiyetini vurguladı.
Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi d, Batılı ülkeleri Suriye’ye yönelik insani yardım düzeneğini siyasallaştırmakla suçlayarak, “kesinlikle kabul edilemez, yasa dışı ve tek taraflı” Batı’nın yaptırımlarının sıradan Suriyelilerin ömürlerini etkilediğini kaydetti.
BM’ye nazaran, 2023’te yaklaşık 15,3 milyon insan (çatışmanın başladığı 2011’den bu yana en yüksek sayı) insani müdafaa ve yardıma muhtaçlık duyacak.
Uzun müddettir devam eden yardım düzeneği 10 Ocak 2023’te sona eriyor.
Yalnızca bir hudut kapısından yardım gidiyor
BM Güvenlik Kurulunun 2014’te kabul ettiği karar tasarısına nazaran Suriye’nin kuzeybatısındaki bölgelere milletlerarası yardım gönderiliyor.
Suriye’de muhaliflerin denetimindeki bölgelere Irak ve Ürdün’ün yanı sıra Türkiye’deki iki hudut kapısından insani yardım gönderilmesini öngören karar tasarısı, sonraki yıllarda Rusya ve Çin’in itirazları üzerine sonlandırıldı.
Bölgeye halihazırda sırf Cilvegözü Hudut Kapısı üzerinden besin ve ilaç yardımı ulaştırılıyor. BM Güvenlik Kurulunda yardım programının mühletinin 10 Ocak 2023’e kadar uzatılması konusunda uzlaşı sağlanmıştı.
Yardım programının uzatılması için Kurulun beş daimi üyesinden (Rusya, Çin, ABD, Fransa ve İngiltere) hiçbirinin itiraz etmemesi şartıyla en az 9 üyenin onayı gerekiyor.